भाऊसाहेब फुंडकर फलबाग लागवड योजना: शेतकऱ्यांसाठी एक विस्तृत मार्गदर्शक
🌳 भाऊसाहेब फुंडकर फलबाग लागवड योजना
शेतकऱ्यांसाठी एक विस्तृत मार्गदर्शक
परिचय
भारताच्या कृषी क्षेत्राचे महत्त्व खूप मोठे आहे, विशेषतः महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी. शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी महाराष्ट्र राज्य सरकारने सन 2018-19 मध्ये ही योजना सुरू केली. या योजनेचा प्रमुख उद्देश शेतकऱ्यांना 16 प्रकारच्या बारमाही फळझाडांची लागवड करण्यासाठी प्रोत्साहन देणे आहे.
✅ अनुदान वितरण: डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर (DBT) द्वारे थेट बँक खात्यात.
1. योजनेचा उद्देश आणि स्वरूप (Overview)
- मुख्य उद्देश: अल्प व अत्यल्प भूधारक शेतकऱ्यांना शाश्वत उत्पन्नाचा स्रोत उपलब्ध करणे.
- सहाय्याचे स्वरूप: फळबाग लागवडीच्या संपूर्ण खर्चावर तीन वर्षांच्या कालावधीत 100% अनुदान.
- महत्वाचे: आंबा आणि पेरू या फळपिकांच्या घन लागवडीस (High-Density Planting) मान्यता.
2. सहाय्याचे प्रमाण आणि निकष
अनुदान तीन वर्षांत टप्प्याटप्प्याने दिले जाते आणि ते झाडांच्या जिवंत असण्याच्या प्रमाणावर (Survival Rate) अवलंबून असते:
| वर्ष | एकूण अनुदानाची टक्केवारी | जिवंत झाडांचे किमान प्रमाण |
|---|---|---|
| पहिले वर्ष | 50% (लागवडीनंतर) | लागू नाही |
| दुसरे वर्ष | 30% | 80% |
| तिसरे वर्ष | 20% | 90% |
महत्वाचे: कोकण विभाग वगळता इतर सर्व विभागांतील लाभार्थ्यांना ठिबक सिंचन संच बसविणे बंधनकारक आहे.
3. लागवडीसाठी पात्र फळपिके (16 पिके)
आंबा
काजू
पेरू
चिकू
कागदी लिंबू
नारळ
कोकम
जांभूळ
संत्रा
मोसंबी
डाळिंब
सिताफळ
चिंच
आवळा
फणस
अंजीर
4. लाभार्थी पात्रता (Eligibility Criteria)
- निवासी: अर्जदार महाराष्ट्र राज्याचा कायमस्वरूपी निवासी असावा.
- जमीन मालकी: 7/12 प्रमाणपत्र आणि 8-A प्रमाणपत्र आवश्यक.
- संयुक्त खातेदार: सर्व संयुक्त खातेदारांचे संमतीपत्र आवश्यक आहे.
- लागवडीची मर्यादा:
- कोकण विभाग: 0.10 हेक्टर ते 10 हेक्टर.
- इतर विभाग: 0.20 हेक्टर ते 6 हेक्टर.
- अपवाद: ही योजना केवळ व्यक्तिगत शेतकऱ्यांसाठीच लागू आहे, संस्थात्मक लाभार्थी पात्र नाहीत.
5. अर्ज करण्याची प्रक्रिया (How to Apply)
- पोर्टल भेट: Aaple Sarkar DBT Portal वर जा.
- नोंदणी: नवीन अर्जदार असल्यास, 'नवीन अर्जदार नोंदणी' करून युजर नेम आणि पासवर्ड तयार करा.
- लॉगिन: पोर्टलवर लॉगिन करून आपले प्रोफाइल पूर्ण भरा.
- योजना निवड: 'कृषी योजना' विभागात जाऊन 'भाऊसाहेब फुंडकर फलबाग लागवड योजना' निवडा.
- अर्ज भरा: लागवडीचे क्षेत्र, फळपीक आणि इतर आवश्यक तपशील भरून अर्ज पूर्ण करा.
- कागदपत्रे अपलोड करा: स्कॅन केलेली आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.
- अर्ज सादर करा: अर्ज शुल्क भरून अर्ज सादर करा. निवड झाल्यावर पूर्व-मंजूरी पत्र दिले जाईल.
6. आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- 7/12 प्रमाणपत्र
- 8-A प्रमाणपत्र
- जात प्रमाणपत्र (आवश्यक असल्यास)
- संयुक्त खातेदारांचे संमतीपत्र
- बँक पासबुकची प्रत (आधार लिंक केलेले)
- स्व-घोषणापत्र
- उपकरणांची इनव्हॉइस/बील